N-VA wil ledlampen voor alle openbare verlichting

Veel Vlaamse steden en gemeenten betalen te veel voor de openbare verlichting op hun wegen. Dat zeggen Vlaams volksvertegenwoordigers Andries Gryffroy en Bart Nevens. Ze pleiten voor een snelle overschakeling op ledverlichting: “Onze steden en gemeenten laten miljoenen aan besparingen in openbare verlichting liggen. De hoge investeringskost is vaak het struikelblok, maar ledverlichting verdient zich snel terug”, zeggen Gryffroy en Nevens.

Vlaanderen telt in totaal liefst zo’n 1,5 miljoen ‘lichtpunten’ op de openbare weg, dit betekent meer dan één lichtpunt per vijf Vlamingen. “80 procent van de openbare verlichting staat op gemeentewegen en -pleinen, die beheerd worden door de steden en gemeenten. Zij staan dus in voor het jaarlijkse kostenplaatje van 128 miljoen euro. Maar liefst 104 miljoen euro daarvan gaat naar de energiekost. Het kan nochtans goedkoper indien men zou overschakelen naar ledverlichting. Dat zou zo’n 32 miljoen euro per jaar kunnen opleveren”, legt Andries Gryffroy uit.

“Vanaf 2020 zullen de huidige ‘oranje’ lampen niet meer geproduceerd worden. Deze moeten dus sowieso vervangen worden. We kunnen dat beter op een slimme manier doen”, vult Bart Nevens aan. Heel wat steden en gemeenten hebben al actieplannen opgemaakt, maar vaak blijft de uitvoering achterwege. “De omschakeling zelf vergt van de steden en gemeenten dan ook een totale investering rond de 450 miljoen euro, een immens bedrag. We willen hen dan ook de nodige instrumenten aanreiken om die transitie te kunnen inzetten.”

Daar zijn creatieve oplossingen voor. De N-VA’ers denken aan alternatieve financieringsbronnen zoals ‘licht als een dienst’ (‘Light as a Service’). Internationaal komt deze vorm van samenwerking met een private partner steeds vaker voor. “De private partner is daarbij verantwoordelijk voor de installatie, de uitbating en het onderhoud. Daarvoor moet de gemeente niet meer betalen, want die betaalt enkel een vaste kost, die nog steeds lager zal liggen dan wat de gemeenten nu jaarlijks betalen aan onderhoud en energie.

Iedereen wint hierbij: de gemeente vermindert haar uitgaven en de Vlaming krijgt moderne technologie in zijn straat. Momenteel kan dit niet. De gemeenten zijn verplicht om via de distributienetbeheerders te werken. Daardoor kunnen ze niet kiezen voor deze alternatieve vormen van financiering. Dat willen we veranderen”, vervolgt Gryffroy.

“Bovendien kan men ledverlichting veel beter sturen”, zegt Nevens. “De verlichting dimmen en zelfs doven in functie van een bepaald tijdsprogramma of in functie van beweging: het is allemaal mogelijk.”

Dat heeft twee voordelen. Ten eerste een belangrijk ecologisch voordeel: verlichting met ledtechnologie is energiezuiniger en gaat ook een pak langer mee.

Ten tweede willen Nevens en Gryffroy met ledverlichting de Vlaamse lichtvervuiling tegengaan en de duisternis in Vlaanderen weer wat meer ruimte bieden. Op ruimtefoto’s is Vlaanderen één oranje-gele vlek, één van de meest lichtvervuilde gebieden op aarde. Nachtdieren lijden hieronder, want het verstoort hun bioritme en hun migratiebewegingen. Ook voor het bioritme van de mens is de continue blootstelling aan licht nefast. “Met slimme ledverlichting kunnen we de lichtvervuiling tegengaan en verlichten daar waar het nodig is, op het moment dat het nodig is. Op bepaalde wegen kunnen we beter enkel het fietspad of het voetpad verlichten. Afgescheiden fietspaden kunnen ook verlicht worden enkel als er fietsers op rijden: zo vermijden we onnodige kosten en lichtvervuiling. De wegbeheerder kan inspelen op wisselende weersomstandigheden of evenementen”, zegt Nevens nog.

Het debat over de parlementaire conceptnota van de N-VA’ers is een eerste stapje. “We hopen uiteraard dat we hiervoor een breed draagvlak kunnen vinden, de andere partijen kunnen overtuigen om verder te gaan en finaal een nieuw decreet kunnen indienen om deze problematiek snel – en slim – op te lossen”, besluiten Gryffroy en Nevens.