In de pers: Van 'Turteltaks' tot 'Freyafactuur'

Tijdens een geladen debat in het Vlaams Parlement zaten socialisten en liberalen elkaar in de haren over de erfenis van het groenestroombeleid. Open VLD zette met voorbedachten rade de aanval in. 'Alstublieft.' Open-VLD-fractieleider Bart Somers kwakte met nauwelijks ingehouden woede een bundel papier op het bureau van zijn SP.A-collega Joris Vandenbroucke, een bundel met de dertien waarschuwingen van de Vlaamse sociale partners enkele jaren geleden dat het groenestroombeleid aan het ontsporen was. 'U hebt daar niets mee gedaan', smeet hij Vandenbroucke voor de voeten. 'Het is een historische verantwoordelijkheid van de socialisten om het groenestroombeleid tot 9,2 miljard euro te laten ontsporen. Met dat geld had u alle wachtlijsten, die van scholen, gehandicapten, rusthuizen en ziekenhuizen, kunnen wegwerken.'

Getrokken messen

Daarmee was de teneur gezet voor een emotioneel debat in het Vlaams Parlement. Aanleiding was de beslissing van de Vlaamse regering om een bijkomende heffing in te voeren voor elke elektriciteitsgebruiker, voor een normaal gezin goed voor 100 euro per jaar.

Die heffing moet dienen om de kosten van de groenestroomcertificaten in vijf jaar weg te werken. Die kosten zijn de voorbije jaren door oversubsidiëring uit de hand gelopen. 'Er zat geen lijk in de kast, maar een heel kerkhof', zei N-VA-parlementslid Andries Gryffroy.

Vooral socialisten en liberalen stonden in dat debat met getrokken messen tegenover elkaar. Vooral de liberalen waren er erg op gebeten om de perceptie dat uitgerekend zij een nieuwe belasting hebben ingevoerd, van zich af te werpen. 'We gaan proberen om de Turteltaks om te buigen tot een Freyafactuur', grapten de liberalen vooraf, met een verwijzing naar de vorige minister van Energie, Freya Van den Bossche (SP.A). En dat plan is ook uitgevoerd. Toen de SP.A het debat inzette over de verschillende belastingverhogingen op energie die het voorbije jaar zijn doorgevoerd, nog los van de groenestroomschuld, kreeg de partij keihard lik op stuk.

Mercantiel

Open VLD is er als de dood voor om als de auteur van een reeks nieuwe taksen afgeschilderd te worden en steigerde bij het belastingverwijt van de socialisten. 'Hadden we in 2009 ingegrepen, dan hadden we hier geen debat moeten over voeren', zei minister van Energie Annemie Turtelboom (Open VLD). 'Het ergste is dat een mooi product als groene energie nu als louter mercantiel wordt beschouwd.'

Volgens Turtelboom worden bedrijven wel degelijk belast en betalen zij zelfs in verhouding meer dan voordien. Al gaf minister-president Geert Bourgeois (N-VA) wel toe dat grote bedrijven in verhouding minder betalen. 'We hebben al een energiekostenhandicap. Als we bedrijven evenveel zouden laten bijdragen, belasten we onze industrie weg.'

Uiteindelijk raakten de socialisten helemaal in de verdediging. Door het spel zwartepieten raakte hun boodschap dat alle democratische partijen boter op het hoofd hebben, helemaal ondergesneeuwd. De oefening was vooral pijnlijk voor SP.A-fractieleider Joris Vandenbroucke, die onder de vorige regering kabinetschef was van minister van Energie Freya Van den Bossche. Zijn boodschap dat het de SP.A was die de oversubsidiëring heeft aangepakt, werd weggehoond. Ex-minister Van den Bossche zelf was het hele debat lang aanwezig, maar zweeg.