De VS hebben nood aan een ecologische taxshift

De Verenigde Staten voelden zich tot nu toe niet echt aangesproken om iets te ondernemen tegen de klimaatverandering. Zo bekrachtigden ze nooit het Kyotoprotocol. Verscheidene redenen werden daarvoor aangehaald: het kost te veel geld, het is technisch niet haalbaar, de bevolking gelooft er niet in en staat er niet achter. Dat de Amerikaanse president Barack Obama nu toch met een eigen klimaatplan uitpakt, is op zijn minst opmerkelijk.

China, India en Europa zijn de VS al voorgegaan met ambitieuze plannen voor hernieuwbare energie en energie-efficiëntie, die de klimaatverandering moeten helpen tegengaan (of beter gezegd: vertragen). Iedereen wil straks als flinkste leerling van de klas aan tafel komen voor de grote klimaatconferentie eind dit jaar in Parijs.

Wil Obama met zijn klimaatplan - onder meer om binnenlandse politieke redenen - scoren in Parijs? Allicht speelt dat mee. Maar er is meer aan de hand. Want ook of zelfs de Amerikanen hebben geen andere keuze dan minder gulzig te worden in hun energieconsumptie.

Energie-efficiëntie bevorderen

Vooral de goedkope steenkool en sinds enkele jaren ook de Amerikaanse schalieolie en het schaliegas hebben de energieprijzen in de VS laag gehouden, wat de energie-efficiëntie van hun wagen- en industriepark niet heeft bevorderd. In heel wat Amerikaanse staten staat steenkool nog in voor het gros van de elektriciteitsproductie. Het is vooral het gebruik van steenkool in elektriciteitscentrales dat Obama wil terugdringen.

Maar meer dan een eerste stap in het terugdringen van de obese energieconsumptie van de VS is dat niet. De grootste uitdaging voor de VS ligt in het energie-efficiënter maken van hun economie. De vraag naar steenkool verminderen door in te zetten op hernieuwbare energieproductie is dus maar de helft van het verhaal. Want de vraag naar steenkool in de VS kan nog eens met de helft verminderen door veel meer in te zetten op energie-efficiëntie.

Gedragsverandering stimuleren

Door energie zo goedkoop te houden is het moeilijk een gedragsverandering bij de Amerikaan tot stand te brengen. Aan 50 eurocent per liter benzine ga je geen zuinige wagen kopen. Een Amerikaan met zijn SUV die 10 liter/100km verbruikt, betaalt aan die prijs nog steeds 33 procent minder dan een Vlaming die een zuinige wagen heeft die 5 liter/100km verbruikt en 1,5 euro per liter betaalt voor zijn super 95.

Het wagenpark in de VS slurpt gemiddeld nog steeds 50 procent meer brandstof dan het Europese. En een gemiddeld Amerikaans gezin verbruikt gemiddeld tot bijna vier keer meer energie dan een gemiddeld Vlaams gezin.

Fiscaliteit vergroenen

De Verenigde Staten hebben dringend nood aan een ecologische taxshift, die leidt naar hogere prijzen voor energieconsumptie. Die verschuiving is in Europa en ons land al langer bezig, wat meebrengt dat we ook zuiniger omspringen met energie. En zowel de Vlaamse als federale regering heeft in haar regeerakkoord de verdere vergroening van de fiscaliteit ingeschreven. De belasting op inverkeerstelling (BIV) is al vergroend en hetzelfde zal deze regeerperiode gebeuren met de jaarlijkse verkeersbelasting. Is dat het eindpunt? Zeker niet, maar we zorgen alvast voor een stapsgewijze inkanteling in onze energiekosten van de kosten om de klimaatsverandering tegen te gaan.

Obama heeft een eerste moedige keuze gemaakt. Maar de echte weg is die van het ontmoedigen van verkwisting van energie, van welke soort dan ook, via een goed uitgewerkte ecofiscaliteit en dat zowel voor transport, elektriciteit als industrie.

Ook voor de VS geldt dat de goedkoopste en groenste kWh nog steeds die is die niet wordt verbruikt.