Vlaanderen heeft nood aan een energievisie

Op de Vlaamse klimaattop van begin december hebben we de ambitieuze Europese klimaatdoelstellingen onderschreven. Maar willen we die doelstellingen ook effectief halen, hebben we dringend nood aan een energievisie die deze doelstellingen onderbouwt.

Het energielandschap verandert drastisch

De engagementen tijdens de Vlaamse Klimaattop hebben een belangrijke impact op het energielandschap in Vlaanderen. We evolueren van een centraal aangestuurd energienet met fossiele brandstoffen naar een decentrale en duurzame energieproductie gebaseerd op warmte, zon en wind. Wij gaan voor een realistische energiemix die niet alleen duurzaam, maar ook betaalbaar en betrouwbaar is.

Het energielandschap verandert ingrijpend. We staan aan de vooravond van een echte energietransitie. Gezinnen met zonnepanelen produceren zelf energie; de batterijopslag is in volle ontwikkeling; het gekende dag- en nachttarief zal op termijn plaats maken voor een flexibel tarief, gebaseerd op de capaciteit die je nodig hebt;  de digitale meters komen er aan; netwerken worden steeds slimmer en onderling verbonden; tegelijk verhoogt de opkomst van de elektrische wagen en warmtepompen de nood aan elektriciteit,…

Het energienet van de toekomst wordt veel complexer, waarbij het bewaren van het evenwicht tussen vraag en aanbod een constante uitdaging wordt die we enkel met slimme opslag aan zullen kunnen.

Een gedragen energievisie creëert draagvlak

De jongste decennia werden tal van plannen gemaakt en doelstellingen vooropgesteld, maar een visie ontbrak. Het gevolg was dat die doelstellingen zelden gehaald werden. Dezelfde fout mogen we niet langer maken. De huidige ‘sense of urgency’ moeten we aangrijpen om de energietransitie van een centraal naar een decentraal energienet echt waar te maken.

Het is onmogelijk om die transitie van vandaag op morgen te realiseren. In een realistische timing is hiervoor al snel 20 tot 30 jaar nodig. Maar de visie die eraan ten  grondslag ligt, moet er wel zo snel mogelijk zijn. Deze visie beschrijft wat we in de toekomst willen en hoe we dit zullen bereiken. Dit vormt de basis voor een energiepact met realistische doelstellingen en afspraken tussen alle actoren. Met een energievisie en –pact tussen alle betrokken actoren geeft de overheid de richting aan voor de energietransitie en creëert ze een duidelijk en stabiel kader voor investeringen in innoverende technologieën.

We zetten vandaag belangrijke stappen in de goede richting. Maar we zullen maar succesvol zijn als iedereen mee in de bres springt. Vandaar het belang om te werken aan een breed maatschappelijk draagvlak en de burgers en ondernemingen actief te betrekken. Daarvoor is een goede communicatie nodig over het traject dat we op energievlak af te leggen hebben.

Prioritair werk maken van energie-efficiëntie

De rode draad in onze visie moet energiebesparing en -efficiëntie zijn. De meest duurzame en goedkoopste energie is deze die we niet verbruiken. In Vlaanderen zijn er op dit vlak nog tal van kansen. Dat gaat van een zuiniger gedrag van de verbruiker over een kwaliteitsvol en energie-efficiënt woonpatrimonium tot aangepaste industriële processen en een efficiënte mobiliteit.