Esten halen slag thuis in Langerlo

De nieuwe Estse eigenaar van de centrale in Langerlo heeft een doorbraak geforceerd voor het reusachtige biomassaproject. Het project van 2 miljard euro subsidies krijgt groen licht om houtresten uit Estland te verbranden.

Ondanks de zware kritiek op de 2 miljard euro subsidies, de vele eigenaarswissels, het felle verzet uit groene hoek en de tegenstand van Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD) heeft het groenestroomproject in Langerlo een belangrijke horde genomen. Graanul Invest, de houtpelletfabrikant uit Estland die het Langerlo-project vorig jaar in handen kreeg, mag houtafval uit de Baltische staten gebruiken als groene brandstof voor elektriciteitsproductie.

Het Vlaams Energieagentschap VEA heeft daarvoor een positief advies afgeleverd. Tommelein, die zich steeds heeft geprofileerd als een sterke tegenstander van het project, legt zich bij het advies neer. De verwachting was dat de liberaal, die eerder het Gentse biomassaproject BEE torpedeerde, ook spaken in de wielen van Langerlo zou steken. De procedure liet toe dat hij, in overleg met zijn collega-minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V), het VEA-advies kon overrulen als daarvoor gegronde redenen waren. Die zijn er blijkbaar onvoldoende.

Tommelein zegt dat hij niets kan veranderen aan de beslissing om subsidies toe te kennen aan de centrale. 'Dit is beslist beleid uit het verleden', zegt hij, verwijzend naar de toekenning van projectsteun door de vorige regering. Hij geef ook aan dat hij gebonden is door positieve adviezen van de sectorfederaties (zie elders op deze pagina). 'Dit is een dossier waar we niet in konden tussenkomen', vindt Tommelein.

De bal ligt nu in het kamp van Graanul Invest. Het Estse bedrijf moet zijn financiering van ruim 250 miljoen euro zien rond te krijgen én de centrale tijdig opleveren. Pas als de centrale in de zomer van 2018 draait, krijg het project de beloofde miljardensteun. Die wordt jaarlijks uitbetaald a rato van zo'n 200 miljoen euro tot maximaal 240 miljoen euro, gedurende tien jaar. Dat geld komt van de elektriciteitsverbruiker, onder meer via de zogenaamde Turteltaks.

Angel

Maar er zit nog een angel aan het dossier. Aanvankelijk zou het project Langerlo, een afgedankte steenkoolcentrale, worden omgebouwd tot een biomassacentrale waar houtpellets uit Noord-Amerika worden verbrand. Doordat Graanul Invest wil overschakelen naar pellets die gemaakt zijn uit houtresten uit de Baltische Staten, moet de steun herberekend worden.

De belofte was dat de Baltische pellets goedkoper zijn, onder meer omdat het transport vanuit de Baltische staten goedkoper uitvalt dan vanuit Noord-Amerika. Daardoor zou ook de steun kunnen verminderen. Vlaams Parlementslid Andries Gryffroy (N-VA) waarschuwt echter dat dit misschien niet het geval zal zijn. 'Tommelein dreigt een doos van Pandora te openen', zegt hij. 'De Estse ondernemer zou evengoed kunnen argumenteren dat sinds de oorspronkelijke afspraak de elektriciteitsprijs is gedaald.'

Als de lagere marktprijs voor elektriciteit mee wordt opgenomen in de formule om de nodige steun voor het project te herberekenen, dreigt de aanpassing een nuloperatie te worden. 'Daardoor zal de Vlaamse verbruiker niets merken van de vermindering. En wij willen vooral dat de Vlamingen minder moeten betalen', waarschuwt Gryffroy. Tommelein noemt dat een 'pure hypothese'. 'De steun moet nog worden herberekend. Daar kunnen we nu toch nog niets over zeggen?'

Rationeel

Collega-parlementslid Robrecht Bothuyne (CD&V) plaatst vraagtekens bij Tommeleins wens dat de centrale er niet komt. 'Aan de ene kant hoopt de minister dat de centrale er niet komt. Daar zijn overigens valabele redenen voor, want het is niet de efficiëntste centrale. Maar aan de andere kant zouden we door het wegvallen van de centrale in Langerlo onze doelstellingen inzake groene energie niet halen. Dan moeten we de rol van biomassa dringend herbekijken in onze energiemix. Ik roep op om dat rationeel te doen en niet emotioneel zoals Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten en Tommelein.'

Bothuyne benadrukt dat er ook nog een oplossing moet worden gevonden voor de grote hoeveelheid houtafval die in ons land blijft liggen. Afvalbedrijven hebben eerder al aangekaart dat er bij sorteerbedrijven grote bergen onbruikbaar sloophout liggen. 'Dat hout begint anders toch maar te gisten, waardoor er broeikasgassen worden gecreëerd.'

Bron: De Tijd